بیژن زنگنه، وزیر پیشین نفت، در دهمین کنگره و نمایشگاه راهبردی نفت و نیرو به بررسی مشکلات ناترازی در حوزه برق و نفت و ارائه راهکارهای عملی پرداخت. وی تأکید کرد که کمبود سرمایه‌گذاری و عدم تأمین مالی مناسب از دلایل اصلی بحران انرژی در کشور است.
بحران ناترازی برق در ایران
دلایل ناترازی برق
زنگنه یکی از دلایل بحران برق را کمبود سرمایه‌گذاری در تولید دانست. به گفته او، فشارهای مالی و تخصیص منابع به یارانه‌ها باعث شده است که وزارت نیرو توانایی لازم برای سرمایه‌گذاری در توسعه نیروگاه‌ها را نداشته باشد.
وی افزود که خصوصی‌سازی نیروگاه‌ها نه‌تنها مشکلات را حل نکرده، بلکه چالش‌های بیشتری برای وزارت نیرو ایجاد کرده است. به دلیل نبود منابع مالی، بخش خصوصی نیز تمایلی به سرمایه‌گذاری در تولید برق ندارد.
سه دوره بحران برق در ایران
به گفته زنگنه، کشور تاکنون سه دوره ناترازی برق را تجربه کرده است:
- سال ۱۳۵۶: حل بحران با خرید و نصب توربین‌های گازی کوچک در نیروگاه ری.
- سال ۱۳۶۷: تمرکز بر تعمیر نیروگاه‌های آسیب‌دیده در جنگ و توسعه نیروگاه‌های سیکل ترکیبی.
- بحران کنونی: نیاز به تغییر پارادایم تولید برق از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر.
راهکار پیشنهادی: توسعه نیروگاه‌های خورشیدی
زنگنه پیشنهاد داد که وزارت نیرو برای حل بحران برق، احداث ۳۰ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی را در اولویت قرار دهد. او تأکید کرد که این طرح باید تا اردیبهشت ۱۴۰۵ به بهره‌برداری برسد.
به گفته او، هزینه تولید برق خورشیدی به کمتر از ۲ سنت به ازای هر کیلووات ساعت رسیده که از هزینه تولید برق در نیروگاه‌های فسیلی نیز کمتر است.
بحران ناترازی در حوزه نفت و گاز
کاهش تقاضا برای نفت
زنگنه هشدار داد که با پیشرفت فناوری‌های نوین، تقاضا برای نفت خام در آینده کاهش خواهد یافت. او پیش‌بینی کرد که خودروهای برقی و نیروگاه‌های تجدیدپذیر، جایگزین انرژی‌های فسیلی خواهند شد و این امر بر قیمت نفت تأثیر منفی خواهد گذاشت.
چالش‌های گازی ایران
وی دلیل کمبود گاز را تمرکز دولت بر تأمین یارانه‌ها و هزینه‌کرد منابع در پروژه‌های کم‌اولویت دانست. او تأکید کرد که سیاست‌های نادرست، سرمایه‌گذاری در توسعه میادین گازی را محدود کرده و باعث ناترازی گاز شده است.
راهکارهای پیشنهادی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی
زنگنه با اشاره به شدت بالای مصرف انرژی در ایران، پیشنهاد کرد که دولت پیش از هرگونه افزایش قیمت حامل‌های انرژی، اقدامات زیر را انجام دهد:
- ارتقای راندمان نیروگاه‌های حرارتی
- تولید و عرضه خودروهای باکیفیت و کم‌مصرف
- توسعه سیستم حمل‌ونقل عمومی برقی
- بازسازی ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی
وی تأکید کرد که ایران می‌تواند با بهینه‌سازی مصرف، انرژی بیشتری تولید کند و از اتلاف منابع جلوگیری نماید.
نتیجه‌گیری
بیژن زنگنه بر ضرورت تغییر سیاست‌های انرژی کشور تأکید کرد و پیشنهاد داد که توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، بهینه‌سازی مصرف و رفع موانع سرمایه‌گذاری در اولویت قرار گیرند. به گفته او، با اجرای راهکارهای پیشنهادی، می‌توان ناترازی انرژی را کاهش داد و آینده‌ای پایدار برای صنعت برق و نفت ایران رقم زد.